Kalendarium Gorlicko - Jasielskie

         Ropa naftowa pochodząca z naturalnych wycieków, znana była ludowi rejonu Gorlicko – Jasielskiego od tak dawna, jak daleko sięga  jej historia.

          1530 r., Seweryn Boner, podskarbi królewski Króla Zygmunta Starego i starosta Biecki, szukając złota we wsi Ropa, natknął się na ropę naftową, która zalała mu kopalnię.

          1609 – 1672 r., za czasów Jana Kazimierza i jego następców wiedziano w Rzeczypospolitej o wyciekach ropy naftowej w rejonie Gorlickim. Grunty sołtysie nadawano zasłużonym w wojnach z prawem zbierania na powierzchni ziemi oleju skalnego w Męcinie Wielkiej.

           1790 r., istniały na pograniczu wsi Siary i Sękowa studnie ropne, dzierżawione i eksploatowane  przez chłopów pańszczyźnianych od właściciela pól, Jana Wybranowskiego.

          1852 r., książę Stanisław Jabłonowski założył w „Pustym Lesie” pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej o znaczeniu przemysłowym. Do wykonania prac górniczych sprowadził górników ze Śląska. W lipcu 1852 r. dostał Jabłonowski szybem kopanym w głębokości 12 m. obfity przypływ ropy. W  Kobylance istniała Fabryka Asfaltu księcia Stanisława Jabłonowskiego, w której podczas produkcji asfaltu wyodrębniono płyn, „który palił się czystym, Pięknym płomieniem, wypalając się doszczętnie”. Wydarzenia powyższe uznano za początek powstania przemysłu naftowego w Polsce i na świecie.

           1853 r., w lipcu w aptece „Pod Gwiazdą” Piotra Mikolascha we Lwowie, farmaceuta mgr Jan Zeh (1817-1897) z Łańcuta wynalazł naftę nadającą się do oświetlenia w lampie  konstrukcji lwowskiego blacharza Adama Bratkowskiego.

W związku ze wzrostem zapotrzebowania na naftę, powstawały liczne kopalnie ropy naftowej. Na polach wyrastał las szybów zabudowany budynkami pomocniczymi.

  1854 r., jesienią rajcy  miasta Gorlice, zafascynowani nowym źródłem światła,  zaświecili lampę w kapliczce Chrystusa Frasobliwego  na Zawodziu w Gorlicach. Była to pierwsza uliczna lampa naftowa.

          1877 r., we Lwowie założone zostało Krajowe Towarzystwo Naftowe z siedzibą w Gorlicach. Jego zasługą było uchwalenie specjalnej ustawy górniczej, statutu górniczych kas zapomogowych oraz wydawanie specjalistycznego czasopisma naftowego „Górnik”, które ukazywało się w Gorlicach w latach 1882 – 1886. Z inicjatywy Krajowego Towarzystwa Naftowego założono w Krygu szkołę wiertniczą, która kształciła w latach 1885 – 1887 wiertników dla przemysłu naftowego.

          1881 r. – z inicjatywy Krajowego Towarzystwa Naftowego w Gorlicach Stanisław Znamirowski, członek Wydziału Towarzystwa Naftowego, objeżdżając „rzemiennym dyszlem” całe Podkarpacie, dokonał przeglądu stanu kopalń nafty i wosku ziemnego w Galicji w drugim półroczu 1881 r.

          1883 r., z inicjatywy Spółki Naftowej Bergheim i Mac Garvey powstają w Gliniku Mariampolskim  k. Gorlic pierwsze warsztaty naprawcze obsługujące przemysł naftowy w Galicji, a istniejąca w sąsiedztwie mała destylarnia do przeróbki ropy naftowej przekształca się w duży zakład – Rafinerię Nafty Glinik Mariampolski zatrudniający sześćdziesięciu pracowników.

          1884 – 1885 r., do najwydatniejszych kopalń w rejonie Gorlickim należały kopalnie w Krygu i Kobylance, które szybko się rozwinęły dzięki wprowadzonej tam kanadyjskiej metodzie wiercenia udarowego na sztangach. Kopalnie dawały 80 – 120 cystern ropy miesięcznie.

           1881-1890 r., Ziemia Gorlicka była  najobfitszym obszarem wydobycia ropy w Galicji, która z produkcją 40 tys. ton ropy  zajmowała trzecie miejsce po Stanach Zjednoczonych i Rosji, a połowa tego wydobycia pochodziła z zagłębie gorlickiego.

          1896 r., Władysław Długosz z Janem Rączkowskim z Siar odkryli w Borysławiu „Na Potoku” w głębokości 900 metrów bogate źródła ropy naftowej z produkcja 40 ton ropy na dobę. Odtąd znaczna część ruchu wiertniczego przeniosła się z Zachodniej Galicji na Wschód.

          1852 – 2000 r., w rejonie Gorlickim wykonano około 3 400 szybów  kopanych i wierconych, w tym 3 340 pozytywnych. Ze złoża wydobyto ogółem ponad 3, 1 mln. ton ropy naftowej  oraz znaczne ilości gazu ziemnego.

          1953 r., 1 stycznia rozpoczęło działalność Jasielskie Przedsiębiorstwo Geologiczne Przemysłu Naftowego, które po wielu reorganizacjach przyjęło nazwę – Poszukiwania Nafty i Gazu Jasło Sp. z o. o. Firma ponad 50 lat prowadzi nieprzerwaną działalność poszukiwawczą w ramach Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. Swoja siedzibę posiada w Jaśle, przy ulicy Asnyka 6. W styczniu 2003 r. minęło 50 lat istnienia działalności Poszukiwania Nafty i Gazu Jasło.

  1977 r. Anna i Tadeusz Pabisowie założyli na własnej posesji Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii w Libuszy, które od czerwca 2000 r. prowadzi statutową działalność jako Fundacja Upowszechniania Historii Przemysłu Naftowego w rejonie Gorlicko - Jasielskim .

          2002 r. – aby ocalić od zapomnienia – zachować dla potomnych dorobek ok. sześciu pokoleń nafciarzy, Anna i Tadeusz Pabisowie wznieśli na własnej posesji w Libuszy obelisk kamienny symbolizujący szyb naftowy, a na tablicy obelisku wyryto słowa: „Dla upamiętnienia 150 rocznicy założenia pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej w „Pustym Lesie” w Siarach k. Gorlic. W dniu 6 lipca 2002 r. obelisk został uroczyście poświęcony przez ks. prałata Józefa Przybycienia proboszcza parafii w Szczucinie .

 2007 r., minęła 30 rocznica powstania Muzeum - Skansenu Przemysłu Naftowego i Etnografii w Libuszy. Muzeum prowadzi statutową działalność, jako Regionalna Fundacja Upowszechniania Historii Przemysłu Naftowego w Regionie Gorlicko – Jasielskim – Anny i Tadeusza Pabisów. Muzeum nadal pozytywnie się rozwija i służy społeczeństwu.